W dobie pandemii koronawirusa coraz więcej trenerów personalnych przenosi działalność do Internetu. Część z nich już od dłuższego czasu działało w sieci, oferując zazwyczaj plany treningowe do kupienia online. Przeniesienie się do sieci w przypadku treningów nie jest jednak łatwe z różnych względów. Jednym z problemów, z jakimi muszą zmierzyć się trenerzy podczas treningów online, są z pewnością regulacje prawne. Sprzedaż sesji treningowej wiąże się bowiem z koniecznością spełnienia kilku wymagań.
Na wstępie warto zaznaczyć, że zarówno trener prowadzący działalność gospodarczą, jak i działający w ramach tzw. działalności nierejestrowanej może prowadzić treningi online. Trzeba oczywiście pamiętać o ograniczeniach wynikających z działalności nierejestrowanej. W dalszym ciągu nie ma w Polsce konieczności uzyskiwania żadnych dodatkowych uprawnień w celu zostania trenerem personalnym, zatem prowadzenie działalności (gospodarczej lub nierejestrowanej) jest jedynym wymogiem do prowadzenia odpłatnych treningów online.
Oferując klientom treningi online, możesz je prowadzić na zamkniętej grupie (np. na Facebooku), platformie do webinarów, czy na prywatnych komunikatorach online. Bez względu na wybraną formę komunikacji z klientem musisz stworzyć regulamin świadczenia usług. Możesz go umieścić na swojej stronie internetowej, na której umożliwisz kupno treningu online. Ważne jest, aby podczas składania zamówienia i opłacania go, klient zaznaczył, że zapoznał się z treścią regulaminu. Upewnij się, że od strony technicznej jest możliwe udowodnienie, że klient zaznaczył konkretny checkbox (zgodę) na Twojej stronie.
Z pewnością na początku należy podać wszystkie dane identyfikacyjne Twojej działalności (imię, nazwisko, nazwa firmy, adres, telefon, mail, NIP itp.) Klient, który w świetle prawa jest konsumentem, musi dokładnie wiedzieć od kogo kupuje usługę treningu online.
Warto w regulaminie wskazać również, jakie są warunki uczestnictwa w treningu online z Tobą. Można tu wymienić:
konieczność akceptacji regulaminu,
wykupienie określonego pakietu treningowego,
przedstawienie zaświadczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań do wykonywania ćwiczeń (w praktyce często dodaje się również postanowienie mówiące o tym, że w przypadku braku zaświadczenia, klient oświadcza, że ćwiczy na własną odpowiedzialność) – kwestia odpowiedzialności jest jednak bardziej złożona; opisuję ją szerzej w dalszej części artykułu.
Kolejnym punktem w Twoim regulaminie świadczenia treningów online powinna być szczegółowa specyfikacja zamawianych treningów. Wskaż dokładnie, co otrzyma klient po wykupieniu określonego pakietu (ile treningów, czy otrzyma również dietę, na czym polega Twoje wsparcie itp.).
Upewnij się również, że w regulaminie znajdzie się sekcja dotycząca płatności on-line. Wskaż tutaj, jakie formy płatności akceptujesz i z jakimi pośrednikami płatniczymi współpracujesz. Najwygodniejszym rozwiązaniem przyjmowania płatności od klientów jest podpięcie tzw. bramki płatniczej na swojej stronie. Na rynku jest dostępnych kilka firm oferujących takie mechanizmy. Niektóre z nich wymagają jednak prowadzenia działalności gospodarczej, aby móc przyjmować płatności.
Jeżeli chodzi o kwestie prawne związane z płatnościami, na Twojej stronie musi znajdować się regulamin płatności, często zwany regulaminem sklepu internetowego. Oczywiście może on stanowić „część” Twojego regulaminu świadczenia usług. W tym miejscu powinieneś opisać, w jaki sposób można złożyć zamówienie krok po kroku.
Regulamin powinien również zawierać postanowienia zobowiązuje klienta do przekazania trenerowi jakichkolwiek niepokojących informacji o jego stanie zdrowia. Chodzi tu zarówno o poważne kontuzje, czy przeciwwskazania, jak i gorsze samopoczucie po treningu.
Z uwagi na to, że sprzedajesz treningi online, klient (będący konsumentem) ma zawsze możliwość odstąpienia od zakupu treningu w ciągu 14 dni. Nie musi podawać powodu odstąpienia i może tego dokonać w dowolnej formie. Jesteś wtedy zobowiązany zwrócić mu całą kwotę, którą wpłacił. Wyjątkiem jest sytuacja, w której trening online został przeprowadzony w ciągu tych 14 dni od zakupu. W takim przypadku musisz zwrócić uwagę na 2 sprawy:
Abyś mógł świadczyć swoje usługi trenerskie online przed upływem ww. 14 dni musisz uzyskać od klienta wyraźną zgodę w tym zakresie. Najlepiej, gdy na Twojej stronie jest oddzielny checkbox przy zamówieniu, który brzmi: „Wyrażam zgodę na rozpoczęcie świadczenia usługi przed upływem 14 dni od zakupu i jestem świadomy tego, że stracę możliwość odstąpienia od umowy, jeżeli w tym terminie usługa zostanie wykonana w całości”.
Jeżeli zaś przykładowo klient wykupi 3 sesje treningowe, a w ciągu 14 dni od zakupu, a skorzysta z jednej z nich, dalej może od umowy odstąpić. Jesteś wtedy zobowiązany zwrócić mu jedynie opłatę za 2 niewykorzystane treningi.
Wracając do treści regulaminu w kontekście odstąpienia od umowy, musisz w nim zawrzeć wszystkie ww. informacje. Prawo zobowiązuje Cię do tego, abyś część przepisów ustawowych „przekopiował” do swojego regulaminu. Musisz bowiem poinformować kupującego o możliwości odstąpienia od umowy w ciągu 14 dni (mimo, że i tak prawo mu na to pozwala, bez względu na treść Twojego regulaminu). Jeżeli tego nie zrobisz, możesz ponieść dodatkowe konsekwencje prawne. Więcej o ciążącym na Tobie obowiązku informacyjnym, możesz przeczytać na stronie UOKIK.
Jeżeli chodzi zaś o przyjmowanie reklamacji, powinieneś wskazać w jaki sposób można ją złożyć oraz zaznaczyć, że odpowiedź na reklamację klient otrzyma w ciągu 14 dni od jej złożenia np. w formie elektronicznej. Pamiętaj, że w przypadku, gdy nie rozpatrzysz reklamacji w ciągu 14 dni, uznaje się, że została ona rozpatrzona pozytywnie.
Jest również możliwość, abyś zamiast regulaminu, lub obok niego stosował również tradycyjne umowy. Tradycyjne, choć podpisane w formie elektronicznej. Prawo nie zakazuje bowiem podpisać umowę np. w formie skanów w PDF. Przykładowo możesz znaleźć chętnych na treningi online na social media, a potem każdemu z nich wysyłać dane do przelewu. Aby taka współpraca była zgodna z prawem, tutaj również musisz posługiwać się rozbudowaną umową (w której znajdą się ww. postanowienia z regulaminu), albo i regulaminem i umową. Możesz bowiem regulamin wysyłać w wiadomości e-mail do klienta, jednocześnie prosząc go, aby w wiadomości zwrotnej napisał, że regulamin przeczytał i zaakceptował jego treść.
Aby nie namnażać dokumentów, które musisz przedstawić swoim klientom, warto w regulaminie zamieścić wszystkie ważne informacje dot. ochrony danych osobowych. Chodzi tu przede wszystkim o klauzulę informacyjną, w której wskażesz:
kto jest administratorem danych,
na jakiej podstawie i w jaki sposób są przetwarzane,
jakie prawa ma klient wobec udostępnionych danych,
iż istnieje możliwość wniesienia skargi do Prezesa UODO,
iż podanie danych jest dobrowolne, aczkolwiek niezbędne do realizacji treningu online.
Odpowiedzialność trenera przy prowadzeniu treningu online jest kilkuwymiarowa. W pierwszej kolejności odpowiadasz za stan zdrowia i ewentualne kontuzje ćwiczących. Oczywiście nie zawsze. Jeżeli ułożony plan treningowy i prezentowane przez Ciebie ćwiczenia są prawidłowe, klient nie może przerzucać odpowiedzialności na Ciebie. Prowadząc treningi online masz bowiem ograniczoną możliwości kontroli tego, jak dane ćwiczenie wykonują podopieczni. Ważne jest zatem to, abyś stale ich monitorował i jak najdokładniej przekazywał swoje wskazówki. Jeżeli przykładowo zapomnisz powiedzieć klientowi, że w danym ćwiczeniu trzeba mieć proste plecy lub nie zginać nóg w kolanach i przez to nabawi się kontuzji, możesz za to ponieść odpowiedzialność.
Wracając do treści regulaminu świadczenia usług, pisałem, że należy zamieścić informację o konieczności przedstawienia zaświadczenia lekarskiego przez klienta. Można również dodać, że brak zaświadczenia oznacza, że klient ćwiczy na własne ryzyko. Nie oznacza to jednak, że Twoja odpowiedzialność jest w tej sytuacji całkowicie wyłączona. Zawsze ważna jest przyczyna doznania konkretnej kontuzji. Przyczyną kontuzji może być bowiem: nieprawidłowe wykonanie ćwiczeń, ćwiczenia niedopasowane do osoby ćwiczącej, czy problem zdrowotny, o którym klient nie wiedział lub nie powiedział.
Kolejną kwestią jest brak efektów podopiecznego. Jeżeli klient wykupi u Ciebie sesje treningu online i będzie stosował się do ułożonej przez Ciebie diety, a mimo to nie będą pojawiały się efekty, może się zdarzyć, że za ten stan rzeczy będzie obwiniał Ciebie. Z reguły jednak nie będziesz ponosił odpowiedzialności w tym zakresie. Zachęcam do lektury mojego artykułu na ten temat: Czy można pozwać trenera personalnego do sądu za brak efektów?
Spełnienie powyższych warunków to minimum, które jest niezbędne, aby zgodnie z prawem prowadzić treningi online. Oczywiście swój regulamin możesz rozbudowywać w dowolny sposób.
Artykuł eksperta
Kamil Wasilewski
Prawnik branży fitness – adwokat. Prowadzi bloga prawniczego Prawo dla Fitnessu poświęconego branży fitness Autor wielu publikacji o tematyce prawnej dla branży fitness, które można odnaleźć w czasopismach takich jak Body Life, Trainer czy Perfect Body. Jest uczestnikiem i prelegentem największych branżowych konferencji w kraju takich jak Kongres Bodylife, Kongres FEM, FIWE czy Kongres Fit-Expo Trendy i Innowacje.